جهانی شدن اقتصادی و نقش تهدید نظامی در راهبرد آمریکا برای کارامدی تحریم ایران

author

  • محسن بیات استادیار دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه لرستان
Abstract:

پس از سا‌ل‌ها تنش بین ایران از یک طرف و آمریکا و متحدانش از طرف دیگر بر سر برنامۀ هسته­ای ایران، برنامۀ جامع اقدام مشترک (برجام) بین دو طرف به امضا رسید. ویژگی مهم سال­های اخیر، تهدید به کاربرد گزینۀ نظامی علیه ایران بود. این تهدید همراه با افزایش تحریم­ها و ممنوعیت­های تجاری بود.دلیل کاربرد تهدیدهای نظامی چه بود؟ به‌طور کلی تهدید نظامی و کارامدی تحریم­ها و ممنوعیت­های تجاری چه رابطه‌ای با هم دارند؟ چرا آمریکا و رژیم صهیونیستی در سال­های اخیر بارها از تهدید نظامی استفاده کردند؟ بهترین راهبرد واکنشی ایران در وضعیت تحریم و تهدید نظامی، چه راهبردی می‌توانست باشد؟ در این مقاله در جایگاه پاسخ به این پرسش‌ها، ابتدا چارچوب نظری جدیدی برای بررسی کنش­ها و واکنش­های مرتبط با تحریم مطرح می‌شود که سه پایۀ مهم و نوآورانه دارد: 1. تعریفی متفاوت و جدید از تحریم و ممنوعیت تجاری؛ 2. تحلیل سود-هزینة مبتنی بر وضعیت و اعمال کنترل بر آن؛ 3. رابطۀ مکملی ابزارهای سیاست خارجی (تحریم و ممنوعیت تجاری و تهدید نظامی). در قالب این چارچوب نظری و برای پاسخ به پرسش­های مطرح‌شده، این فرضیه مطرح شده است: «در وضعیت اقتصاد جهانی، تبدیل کردن گزینۀ نظامی از جایگزینی برای تحریم و محدودیت تجاری به مکملی برای آنها، مهم‌ترین راهبرد آمریکا برای کارامد کردن تحریم­ها و ممنوعیت­های تجاری علیه ایران بود». با محور قرار دادن این فرضیه و چارچوب نظری در مورد تحلیل کنش­ها و واکنش­ها در وضعیت تحریم و تهدید نظامی، نتیجه گرفتیم که تهدید به کاربرد گزینۀ نظامی از طریق تغییر تحلیل سود-هزینة ایران یا شرکای تجاری آن بر کارامدی تحریم­ها و ممنوعیت­های تجاری تأثیر ­گذاشته است. همچنین در نتیجه‌گیری عملی، استدلال کردیم که برای کشورهای مورد تحریم و تهدید نظامی همانند ایران در دورۀ قبل از برجام، راهبرد «نمایش قدرت نظامی» به‌عنوان یکی از پایه­های مهم سیاست ضد تحریمی می­تواند راهبردی مفید باشد و مانع این تأثیر و در نهایت کاهش میزان کارامدی تحریم و ممنوعیت تجاری ­شود.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

جهانی شدن تهدید

رجوع به برخی تحولات حادث شده در صحنه بین‌المللی در انتهای دهه 1980 و آغاز 1990 میلادی موجد برخی خوشبینی‌ها بوده است. عده‌ای بر آن بوده‌اند که با زوال دولتهای خودکامه بلوک شرق و ریزش دیوار برلین، ‌باید در انتظار آغاز دوره جدیدی از تاریخ بود که زوال ناامنی و تهدید از مشخصه‌های آن است. طبیعی بود که با ریزش این دیوارها برخی خوشبینی‌ها مبنی بر زوال کانون‌های ناامنی و تهدید قوت گیرد.در این بین حوادث ...

full text

جهانی شدن: تهدید یا فرصت؟

Some view globalization as a process that is beneficial, inevitable and irreversible. Others regard it with hostility, even fear, believing that it increases inequality within and between nations. Some believe that globalization offers extensive opportunities for truly worldwide development provided that its even progress requirements are met. They also believe that global economic integratio...

full text

جهانی ¬شدن، فرصت یا تهدید برای محیط ¬زیست

جهانی ‌شدن روندی رو به رشد و غیر قابل توقف است که با رویکرد یکپارچه‌ سازی اقتصاد جهانی و تجارت آزاد آغاز شد؛ اما حوزه ‌های مختلف به جز اقتصاد را نیز تحت تأثیر قرار داده و یکی از مهم‌ ترین بخش ‌های متأثر از آن محیط زیست است. برخی این باورند که فعالیت ‌های اقتصادی ممکن است محیط ‌زیست را با خطر جدی مواجه کند. در مقابل گروهی عقیده دارند رشد اقتصادی برای رسیدن به محیط ‌زیست سالم تر با آلودگی کم تر ل...

full text

جهانی شدن تهدید

رجوع به برخی تحولات حادث شده در صحنه بین المللی در انتهای دهه 1980 و آغاز 1990 میلادی موجد برخی خوشبینی ها بوده است. عده ای بر آن بوده اند که با زوال دولتهای خودکامه بلوک شرق و ریزش دیوار برلین، باید در انتظار آغاز دوره جدیدی از تاریخ بود که زوال ناامنی و تهدید از مشخصه های آن است. طبیعی بود که با ریزش این دیوارها برخی خوشبینی ها مبنی بر زوال کانون های ناامنی و تهدید قوت گیرد.در این بین حوادث م...

full text

تحریم؛ ابزار آمریکا برای تغییر محاسبه هسته‌ای ایران

ایالات متحده در دوره اوباما، در سیاست اعلامی خود، به دنبال تغییر محاسبات راهبردی رهبران جمهوری اسلامی ایران در برنامه هسته‌ای بوده و در این رابطه از تحریم با هدف فلج‌کردن اقتصاد ایران استفاده کرده است. بنابراین، سؤال اساسی این است که انتظار واشنگتن از کارکرد رژیم تحریم‌ها بر ضد جمهوری اسلامی ایران چیست و نتیجه نهایی آن که تغییر محاسبه است بر اساس چه مکانیسمی محقق می‌شود؟ این مقاله با بررسی سیاس...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 46  issue 1

pages  43- 65

publication date 2016-03-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023